Depresyon kelime kökeni olarak Latince depressus yani kederli hissetmek sözcüğünden gelmektedir.
Gündelik yaşam içerisinde hepimizin zaman zaman duygu durumunda inişler çıkışlar olabilmektedir. Kendimizi depresif hissedebiliriz. Karşı karşıya kaldığımız olaylara karşı ruh halimizde dalgalanmalar olabilmektedir.
Olaylara bağlı sıradan inişler ve çıkışlar insani duygulardır ve doğaldır. Ancak bu duygular eğer kişinin hayatını genel anlamda sürekli olarak negatif etkiliyorsa, yaşamın işleyişine engel oluyorsa karşı karşıya kaldığımız şey ruhsal bir hastalık olan depresif bozukluk olabilmektedir.
Depresyon insanlarda ortaya çıkan belirli bir süre devam eden isteksizlik, yaşamdan hoşnut olmama, umutsuzluk duygularının görüldüğü ve olumsuz düşüncelerin ortaya çıktığı bir duygu durum bozukluğudur.
Daha önceki yazımızda kısaca depresyondan depresyon belirtilerinden ve baş etme yöntemlerinden bahsetmiştik. Bu yazımızda ise İrem Kayır Psikolojik Danışmanlık Merkezi olarak farklı depresyon çeşitlerinden bahsedeceğiz.
Majör Depresyon
Klinik depresyon da denilmektedir. Diğer depresyon türlerine bakıldığında süreç olarak en ağır seyreden depresyon çeşitidir. Duygu durumu en top noktada seyreder. Yani kişinin hissettiği olumsuz duygular değersizlik, umutsuzluk gibi en yoğun hali ile görülür. Majör depresif bozukluk herhangi bir destek almadan atlatılması kolay değildir. Mutlaka ruh sağlığı profesyonellerinden (Klinik Psikolog, Samsun Psikolog, Psikolojik Danışman , Psikiyatistlerden) destek alınması gerekmektedir.
Majör Depresyonun Tanı Kriterleri Nelerdir?
2 haftalık süre içerisinde maddelerin 5 tanesini ya da daha fazlasının yaşanıyor olması gerekmektedir.
Ağır Depresyon Belirtileri Nelerdir?
• Odaklanma ve karar vermede zorlanma.
• Tekrarlayıcı ölüm ve kendine zarar verme (intihar) düşünceleri.
• Günün büyük bir kesiminde depresif ruh hali.
• Günlük aktivitelere ilgi azlığı yaşanması.
• Kiloda belirgin artış ya da azalış.
• Uykuda belirgin azalış ya da artış.
• Düşünce ve hareketlerde yavaşlama.
• Günün büyük bir kısmında bitkin yorgun hissetme.
Atipik Majör Depresif Bozukluk
Atipik depresyon, ilk olarak 1959 da ortaya atılmıştır. Bu depresyon türünün karakter özelliği daha çok duygularda iniş çıkış halidir. Yani kişi mutlu anları aşırı mutlu üzücü olayları ise en dip noktada yaşamaktadır. Majör depresyon ayrılan en ayırt edici özelliği de budur zaten. Fark edilmesi zor bir depresyon türüdür.
Ani ruh hali değişimlerine ek olarak
Kişilerde isteklerinin reddedilmesi halinde aşırı tepki görülür,
Aşırı uyku hali,
Kilo ve iştah artışı,
Kişinin kollarında ve bacaklarında ağırlık hissiyatı görülmektedir.
Postpartum Depresyonu
Diğer bir adı da doğum sonrası depresyonudur.
Belirtiler
• Üzgün ruh hali,
• Fazla ağlama isteği, ya da ağlayamamak,
• Kişinin kendini değersiz hissetmesi,
• Gergin ve endişeli ruh hali,
• Kızgınlık hissi,
• Bebeğe duymak istediğiniz hissi hissedememek,
• Suçluluk hissi görülebilmektedir.
• Negatif Düşünce Yapısı
• Kişisinin sıklıkla kendini eleştirmesi,
• Felaketleştirme senaryoları oluşturmak,,
• Umutsuzluk
Yukarda bahsetmiş olduğumuz belirtiler, doğum sonrası 4 hafta içerisinde ya da hamilelik süresince gözlemlenebilmektedir.
Psikotik Depresyon
Majör depresyonun psikotik özellikli olan çeşitidir. Kişide halüsinasyonlar ve sanrılar görülebilmektedir.
Psikotik depresyonda olan kişiler yaşamayı hak etmediklerine ve değersiz olduklarına dair sesler duyduklarını söyleyebilirler. Doğal olarak bu şekli ile ağır bir depresyondur. Kişide hezeyanlarla ve düşünce bozukluklarıyla seyreder. İntihar riskinin en yüksek olduğu depresyondur. Kişinin kendisine yönelik cezalandırma düşünceleri var olabilir. Yetersizlik zayıflık duyguları ağırdır. Özellikle bu tip depresyonda kişilerde konuşmasına da yansıyan hareketsizlik gözlemlenebilmektedir.
Maskeli Depresyon
Maskeli depresyon, erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir. Maskeli depresyon temelinde kişinin hastalık durumunu zayıflık olarak görüp inkar etmesi temelinde görülebilir. Böyle depresyon durumu ile farklı şekilde baş etmeye çalışırlar. İnkarın temelinde kişinin sosyal çevrede oluşturduğu güçlü imajını bozmak istememelerinden de kaynalabilmektedir.
Belirtileri;
Alkol ve madde kullanımı,
Cinsel işlev bozuklukları ortaya çıkmaktadır,
İştahsızlık,
Baş ve vücut ağrıları
Kalp ve sindirim sistemi problemleri kişilerde görülen belirtilerdendir.
Kronik Depresyon (Distimik Bozukluk)
Depresyonun, hafif ancak kronik çeşitidir.
Kronik depresyon belirtileri nelerdir?
Kronik depresyonu olan kişiler belirtileri 2 yıl yaşarlar, en az. Klinik depresyondan farkı kişinin belirtileri daha uzun süre görmesidir. Kronik depresyon yaşayan kişilerin sosyal çevreleri ve aileleri kişiyi sürekli şikayet eden, memnuniyetsiz e eleştirel olarak niteleyebilir. Kısacası karamsar bir mizaç sergilerler.
Distimik bozuklukta bilişsel davranışçı terapi temelli psikoterapi başarı sağlamaktadır.
Mevsimsel Depresyon
(Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu)
Özellikle güneşli gün sayısının azaldığı, ekim kasım aylarında başlamaktadır. Kişilerde genellikle ümitsizlik, stres, ve ilgisizlik şeklinde görülmektedir. Diğer depresyon türlerinden farklı bahar aylarında kişilerde oluşan mevsime bağlı duygu durum değişikliğidir.
Mevsimsel değişikliğin biyolojik temellerine bakmamız gerekirse eğer. Karanlığın melatonin hormonu üzerindeki etkileri bilimsel bir gerçektir. Parlak ışığın, gün ışığının seratonin üzerindeki etkisi de mevsimsel depresyonla ilişkilendirilebilmektedir.
Katatonik Özellikli Majör Depresyon
Katatoni yaşayan kişiler tepkisizlikleri ile dikkat çeker ve bu depresyon türü diğer depresyon türlerinden bu özelliği ile ayrılır.
Kişiler çevrelerinde gerçekleşen olaylara tepkisiz kalabilir. Bu tepkisizlik genel olarak sessizlik ve sersemlik, şaşkınlık olarak kendini gösterir.
Kadınlarda Depresyon Belirtileri
Cinsiyete göre bakıldığı zaman her ne kadar yaşanılan problemin adı depresyonda olsa belirtiler açısından farklılıklar yaşanabiliyor.
Kadınlarda depresyon genel olarak;
Aşırı uyku hali
Karbonhidrat tüketiminin artması ve kilo artışı
Mevsimsel depresyon ve suçluluk hali olarak kendini göstermektedir.
Erkeklerde Depresyon Belirtileri
Kadınlardan farklı olarak madde kullanımlarında artış,
Öfke ve saldırganlık tepkilerinin artışı,
Sosyal çevreden uzaklaşma durumlarında artış gözlenebilmektedir.
Yukarıda depresyonun bilinen ve sıklıkla karşılaşılan türlerinden bahsettik. Sizde kendinizde benzer durumlar gözlemliyorsanız ve bununla ilgili Samsun Psikolojik Destek almak istiyorsanız, ruh sağlığı uzmanlarından psikolojik yardım alabilirsiniz. Alanında uzman psikolojik danışmanlardan, klinik psikologlardan, samsun psikologlardan , psikiyatri uzmanlarından destek alabilirsiniz.
İrem KAYIR
Uzman Psikolojik Danışman
